Faszyzm

Bestseller nr 1 New York Timesa!

Książka stanowi osobistą i aktualną analizę zjawiska faszyzmu w XX wieku oraz jego wpływu na świat współczesny autorstwa jednej z najwybitniejszych postaci amerykańskiej sceny politycznej, a zarazem pierwszej kobiety pełniącej funkcję sekretarza stanu USA. Wydawać by się mogło, że w świecie tak brutalnie doświadczonym przez zbrodnie faszyzmu nie ma miejsca dla dzisiejszych spadkobierców Hitlera i Mussoliniego. Madeleine Albright kwestionuje tę tezę, odwołując się do własnych wspomnień z dzieciństwa, które spędziła w targanej wojną Europie, oraz do osobistych doświadczeń ze służby w dyplomacji.

Faszyzm - najpoważniejsze zagrożenie
Faszyzm nie tylko przetrwał XX wiek, ale – jak twierdzi autorka – stanowi dzisiaj najpoważniejsze od czasów drugiej wojny światowej zagrożenie dla pokoju i sprawiedliwości. Duch przemian demokratycznych, który w momencie zburzenia Muru Berlińskiego ogarnął wszystkie kontynenty, obecnie jest w odwrocie. Stany Zjednoczone, od lat w awangardzie piewców wolności, rządzone są przez prezydenta, który karmi się tworzeniem nowych podziałów i pogardą dla instytucji demokratycznych. W wielu krajach problemy natury ekonomicznej, technologicznej czy kulturowej wywołują polaryzację poglądów politycznych, osłabiając centrum. Przywódcy, tacy jak Władimir Putin czy Kim Dzong Un, wykorzystują wiele instrumentów, jakimi posługiwali się faszyści w latach 20. i 30. minionego stulecia.

Faszyzm. Ostrzeżenie to lektura aktualna nie tylko na czasy współczesne. To książka, której autorka studiowała historię,
a następnie sama miała okazję ją współtworzyć. Madeleine Albright wzywa do walki, daje lekcje, które należy przerobić, zadaje pytania, na które musimy znaleźć odpowiedź, aby nie powtórzyć tragicznych błędów przeszłości.

Książka znakomicie wpisuje się w gorącą polityczną dyskusję o autorytaryzmie w dzisiejszej Polsce. Albright pisze: „Polacy dzielą się na tych, którzy krytycznie patrzą na Kaczyńskiego, przerażeni tym, że »nie żyją już w wolnym kraju«, oraz tych, którzy postrzegają go i jego partię jako obrońców polskiej tożsamości w wielojęzycznym świecie”.

 To nie jest książka historyczna, niestety! Faszyzm nie należy do historii. Czai się w zakamarkach ludzkiej natury, wyrasta łatwo i szybko na podatnym gruncie. Albright analizuje faszyzmy XX i XXI wieku z perspektywy własnego życiowego doświadczenia, to bardzo osobista diagnoza. Pokazuje, jak cyniczni dyktatorzy niszczą demokrację metodą „skubania kurczaka”. Pióro po piórze. Dzisiejsza Polska także znalazła się wśród bohaterów tej książki. To lektura obowiązkowa nie z perspektywy zapobiegania faszyzacji, bo na to już za późno, lecz dla nauki postępowania po katastrofie.
 - PIOTR GRUSZCZYŃSKI, dramaturg, krytyk teatralny

 Autorka jest nie tylko polityczką i politolożką, ale również ważnym świadkiem historii XX wieku.Jak jej doświadczenie różnych faszyzmów i autorytaryzmów ma się do tego, co teraz przeżywamy? Czy mianem faszyzmu można określać większość populistycznych dyktatur? Czy to nie banalizuje tamtej zbrodni? Książka nie daje odpowiedzi, ale otwiera nowe perspektywy do dyskusji.
 - AGNIESZKA HOLLAND, reżyserka filmowa

 Albright jest wyrocznią nie tylko w polityce amerykańskiej, ale także w całym świecie akademickim i dziennikarskim zajmującym się polityką. O wyjątkowości książki świadczy to, że autorka nie tylko bardzo ciekawie analizuje politykę przywódców państw rządzonych autorytarnie, ale także niemal wszystkich z nich zna osobiście. Jako wieloletni wysoki urzędnik administracji amerykańskiej brała udział w najważniejszych negocjacjach światowych dotyczących przemian demokratycznych, rozbrojenia, traktatów międzynarodowych czy ochrony praw człowieka. W książce nie brakuje wątku polskiego. Niestety.
 - SŁAWOMIR SIERAKOWSKI, publicysta, Krytyka Polityczna

 Weźcie sobie książkę Madeleine Albright do serca, póki ma to znaczenie. Primo Levi miał rację twierdząc, że „Każda epoka ma swój faszyzm”. Ale była sekretarz stanu przekonująco dowodzi, że mało było epok, w których faszyści podnosili głowę tak wysoko, jak teraz. Albright przypomina faszyzmy innych epok i ostrzega przed faszyzmem rosnącym wokół nas, nie by nas wystraszyć lub przyprawiać komukolwiek gębę, ale by zaalarmować demokratyczną większość i obudzić demokratyczne elity. Bo – dobrze nam znana – ich chwiejność lub bierność otwierała drogę do władzy faszystom poprzednich epok.
 - JACEK ŻAKOWSKI, dziennikarz, tygodnik „Polityka"

DLACZEGO WARTO PRZECZYTAĆ KSIĄŻKĘ?
Wywiady z autorką:
Trzeba ludzi obudzić - wywiad Jacka Żakowskiego
The things that are happening are genuinely, seriously bad - wywiad Andrew Rawnsley
O NATO, faszyzmie zalewającym świat i relacjach Polski z USA - rozmowa Doroty Wysockiej-Schnepf

MADELEINE ALBRIGHT – w latach 1997–2001 piastowała funkcję sześćdziesiątego czwartego amerykańskiego sekretarza stanu. W trakcie swojej bogatej kariery pracowała w Białym Domu, na Kapitolu i jako ambasador USA przy Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jest profesorem stosunków międzynarodowych na Georgetown University w Waszyngtonie.
W Polsce ukazała się jej książka Pani sekretarz stanu.