Splątany mózg

Jak najlepiej zrozumieć działanie mózgu?

Wybitny neurobiolog poznawczy Luiz Pessoa twierdzi, że najlepiej zrozumiemy działanie mózgu, jeśli będziemy ujmować go jako dynamiczny, nierozdzielny system połączonych w sieć elementów. Traktowanie go jako zbiór niezależnych od siebie składników to jego zdaniem chybiona perspektywa. Szansę na poznanie mózgowego podłoża umysłu otrzymamy dopiero wtedy, gdy będziemy starali się zrozumieć, w jaki sposób wielkoskalowe i rozległe obwody neuronalne integrują i przetwarzają miliardy impulsów nerwowych wewnątrz naszej głowy.

Przedstawiając mózg jako system, który wyróżnia niezrównany poziom integracji w działaniu i czerpiąc z dokonań współczesnych neuronauk, autor wyjaśnia, w jaki sposób funkcje mózgu powstają jako produkt jego zintegrowanego działania, a nie wskutek aktywności wydzielonych obszarów. Części mózgu działają w sposób skoordynowany, a funkcje są wykonywane przez rozproszone, wielkoskalowe obwody neuronalne, nazywane też sieciami wielkoskalowymi. Innymi słowy, zbiory struktur istoty szarej wymieniają między sobą sygnały nerwowe i w ten sposób wywołują zachowania. Obwody są rozproszone, a nie lokalne, obejmują na przykład różne części kory mózgu, a także struktury podkorowe. Ponadto są „wielkoskalowe”, bo obejmują nie tylko parę czy kilka struktur, lecz bardzo wiele elementów składowych działających jednocześnie. Pessoa intuicyjnie wyjaśnia koncepcje potrzebne do sformalizowania idei mózgu jako złożonego systemu.