Nauka i zachowanie człowieka

Nauka i zachowanie człowieka to jedna z najważniejszych książek B.F. Skinnera. W niezwykle sugestywny, erudycyjny sposób, a przede wszystkim opierając się na wynikach badań, Skinner przekonuje, że naukowe podejście do opisywania, wyjaśniania, przewidywania, a wreszcie kontroli zachowania jest możliwe. Wychodząc od argumentów przemawiających za naukowym ujęciem ludzkiego zachowania, autor szczegółowo omawia czynniki, które na to zachowanie wpływają. Następnie pokazuje, w jaki sposób, z naukowej perspektywy, można analizować tak specyficznie ludzkie zdolności, jak samokontrola, myślenie czy ja. W dalszej części książki Skinner podejmuje się analizy zachowań społecznych, a następnie tak złożonych zagadnień, jak rząd, prawo, religia, psychoterapia, kontrola ekonomiczna i edukacja. Książkę kończy analiza możliwości kontroli ludzkiego zachowania, szczególnie z perspektywy kulturowej.

Nauka i zachowanie człowieka jest publikacją istotną nie tylko z historycznego punktu widzenia. Skinner dowodzi w niej, że nauka może i powinna być podstawą działań praktycznych; że zachowanie można kształtować i modyfikować, korzystając z metod, które wywodzą się z badań eksperymentalnych i w badaniach eksperymentalnych dowiedziano ich skuteczności. Dlatego Nauka i zachowanie człowieka jest równie aktualna dziś, jak była w chwili swego pierwszego, amerykańskiego wydania z 1953 r. i z tego powodu jest też stale wznawiana.

Może być tak, że to nie z nauką jest coś nie w porządku, lecz jedynie z jej zastosowaniem. Metody naukowe zawsze były stosowane z ogromną skutecznością tam, gdzie ich próbowano. Użyjmy ich zatem do spraw związanych z aktywnością człowieka. Nie musimy zajmować się tymi dziedzinami, w których nauka już się rozwinęła. Koniecznie musimy jednak zrozumieć naturę człowieka na podobnie wysokim poziomie zaawansowania. Może to być nasza jedyna nadzieja.

Z tekstu