Kalibracja w jakościowej i ilościowej analizie chemicznej

Publikacja Kalibracja w jakościowej i ilościowej analizie chemicznej w zasadniczej swojej części jest zbiorem rozmaitych procedur i metod analitycznych, które – przynajmniej w obszarze analizy ilościowej – są w różnym stopniu są znane i stosowane w praktyce, ale zebrane razem dają szerszy pogląd na ich specyfikę i możliwość porównania ich użyteczności analitycznej. Oddzielną część książki poświęcono zagadnieniom kalibracyjnym w analizie jakościowej, a zaproponowany całościowy i spójny podział identyfikacyjnych metod kalibracyjnych ma w pełni pionierski charakter. Opis poszczególnych rozwiązań kalibracyjnych jest uzupełniony wieloma przykładami doświadczalnymi. W takim ujęciu książka ma pełnić przede wszystkim rolę przewodnika po rozmaitych podejściach do wykonywania kalibracji, pomocnego w wyborze takiego spośród nich, który jest najbardziej odpowiedni dla aktualnej sytuacji analitycznej.

Kwestie praktyczne zostały przedstawione na tle ujednoliconego, spójnego obrazu teoretycznych podstaw kalibracji analitycznej. Na bazie definicji tego procesu wprowadzono pojęcia funkcji prawdziwej, rzeczywistej i modelowej obrazujące przemianę próbki zachodzącą w toku postępowania analitycznego i logiczną konieczność użycia wzorca (chemicznego, matematycznego, fizycznego lub biologicznego) jako podstawy procesu kalibracyjnego. Teoretyczny obraz kalibracji połączono z zagadnieniami błędów analitycznych, wprowadzając pojęcie i klasyfikację niekontrolowanych efektów analitycznych oraz przedstawiając znaczenie eliminacji i kompensacji tych efektów z kalibracyjnego punktu widzenia.

Rozważania teoretyczne i przykłady doświadczalne prowadzą do głównej, nowatorskiej tezy będącej koncepcyjną osią całego opracowania: wszystkie metody analityczne, tak w analizie jakościowej jak i ilościowej, wymagają kalibracji analitycznej. Takie stanowisko stoi zatem w sprzeczności z obecnie ogólnie przyjętymi pojęciami analizy bezkalibracyjnej, bezwzorcowej lub absolutnej.

Należy podkreślić, że książka nie jest skierowana jedynie do osób zainteresowanych ściśle zagadnieniami kalibracji analitycznej. Przez pryzmat tej problematyki poruszono w niej fundamentalne zagadnienia dotyczące prawidłowego postępowania analitycznego i jakości metod analitycznych. Proces kalibracyjny jest bowiem traktowany jako integralna część tych metod, w dużej mierze stanowiąca nie tylko o powodzeniu każdej analizy chemicznej, ale też o rzetelności otrzymanych wyników. Szeroko omówiono również możliwość zastosowania metod kalibracyjnych do rozwiązywania istotnych problemów analitycznych. Autor ma więc nadzieję, że Czytelnicy znajdą w książce odpowiedzi na różne pytania i wątpliwości nie tylko o specjalistycznym, ale też o bardziej ogólnym charakterze.