Ekonomia neoklasyczna: fałszywy paradygmat

Steve Keen zabiera czytelnika i czytelniczkę w fascynująca podróż po tym, co John Maynard Keynes nazwał kiedyś „podziemnym światem heretyków”. Wędrujemy z nim przez bogatą tradycję intelektualną rozciągającą się od Karola Marksa do Hymana Minsky’ego. Od samego początku istnienia szkoła neoklasyczna musiała stawiać czoła krytykom podważającym jej fundamenty teoretyczne. Wbrew powszechnie panującej opinii neoklasycy większość z tych intelektualnych batalii przegrali z kretesem. Zdaniem Keena ekonomiczna ortodoksja przetrwała nie dlatego, że była na tyle silna, by pokonać swoich przeciwników na gruncie teoretycznym, ale dlatego że była na tyle osadzona instytucjonalnie, że mogła pozwolić sobie na ich ignorowanie. Dziś dorobek Piero Sraffy, Joan Robinson, Augusto Grazianiego i wielu innych heterodoksyjnych ekonomistów to swoista ślepa plamka podręczników historii myśli ekonomicznej, a ich teorie rzadko są wykładane podczas standardowych kursów mikro- i markoekonomii.

Konkluzja Keena jest jednoznaczna: czas już na zmianę paradygmatu w naukach ekonomicznych. Jeżeli mamy uniknąć kolejnej katastrofy na miarę kryzysu gospodarczego z 2007 roku, ekonomiści muszą porzucić statyczną i na wskroś barterową wizję gospodarki oferowaną przez neoklasyków. Keen wskazuje, że istnieją alternatywne szkoły myślenia o ekonomii, postrzegające kapitalizm jako dynamiczny i niestabilny system, w którym kredyt i dług grają kluczową rolę – musimy tylko zacząć korzystać z ich dorobku.